Có lẽ khi nhắc đến tên loại cua vừa lạ vừa sang này, không ít người tỏ ra ngạc nhiên. So với các loại hải sản khác, cua Huỳnh đế khẳng định đẳng cấp về chất lượng mà lâu nay được ví ngang với cá tuyết đen, cá hồi đỏ...

Tên gọi cua Huỳnh đế được lý giải khá thú vị. Ngày xưa, vua chúa khi du ngoạn ở các vùng biển đẹp thấy ngư dân đánh bắt được loại cua màu đỏ hồng như chiến bào, hình dáng như loài rùa nên ăn thử. Càng ăn thấy càng ngon, càng sung sức nên vua ra lệnh cho ngư dân phải thường xuyên dâng lên hoàng cung. Từ đó tên gọi cua Huỳnh đế (còn gọi là Hoàng đế) lưu truyền trong dân gian.

Bạn muốn thưởng thức cua Huỳnh đế? Câu trả lời là "không dễ!". Chẳng phải do ví tiền mà cái chính là vì sự hiếm hoi của nó. Với ngư dân, chỉ có một bộ phận rất nhỏ hành nghề đánh bắt loại hải sản đặc biệt này. Trên vùng biển Việt Nam vốn phong phú tài nguyên hải sản không phải nơi nào cũng có cua Huỳnh đế. Theo kinh nghiệm của ngư dân, cua Huỳnh đế chỉ xuất hiện nhiều ở vùng biển Quy Nhơn (Bình Định), Tuy Phong (Bình Thuận), Sa Huỳnh (Quảng Ngãi). Những vùng biển sạch, có đáy cát vàng và nguồn nước trong xanh mới "quyến rũ" được loại cua mang thương hiệu "vua" đến trú ngụ và sinh trưởng. Cua Huỳnh đế chỉ rộ nhất vào mùa xuân, khoảng từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch. Thường thì những tháng mùa xuân, biển trở ngọn gió nồm, rất êm nên khuyến khích loại cua "vua" sinh sản và đi tìm thức ăn.

Ngư dân một số tỉnh miền Trung rất kỳ công khi ra khơi săn tìm cua Huỳnh đế. Có thể đánh bắt bằng lưới giã cào, nhưng để có được những chú cua "vua" chất lượng cao thì phải dùng một dụng cụ gọi là rập. Rập "bẫy" cua Huỳnh đế có hình dạng như chiếc nón, được gắn mồi tươi ở chính giữa. Mỗi thuyền ra khơi thường trang bị từ 200 - 300 cái rập, khi thả mỗi cái cách nhau chừng 5m, nối kết bằng một trục dây để phăng như phăng lưới. Đôi khi sau cả buổi thả rập chỉ thu về được vài ba chục con. Cua Huỳnh đế có những con ở vùng biển nước sâu nặng hơn 1 ký. Được nhiều con cỡ này thì ngư dân mừng như bắt được vàng, vì nó là biểu hiện của sự may mắn.